Heiser flaggetfor ekteskapet

Sokneprest Svenn Martinsen er forferdaover fjorårets skilsmissetal for Øygarden. – Alt håp er aldri ute. Dørami står open for dei som treng hjelp, seier han.

Vestnytt: Marit Kalgraf

ØYGARDEN: Soknepresten tykkjer det ertrist at flagget vaiar på halv stang for så mange ekteskap både i Øygarden ogandre stader. I fjor var det nesten dobbelt så mange som tok ut separasjoneller skilsmisse enn dei som gav kvarandre sitt endelege ja i Øygarden.

Ta ei skuffe om gangen

– Eg får henvendingar frå par som trenghjelp. Likevel håpar eg fleire vil koma dersom dei bli mint på at dei ervelkomne, seier soknepresten. Han har erfaring i sjelesorg og det å lytta tilfolk, og han har mange konkrete råd å koma med.

– Eit vanleg problem er at einblandar saman inntrykk og ubevisst gjev ektefellen skulda for ting som harskjedd i kvardagen. For eksempel om ein kjem utslitt heim frå jobb ogektefellen krev at du tek stilling til ei sak eller eit praktisk problem. Dåhar ein det ofte gåande, seier Martinsen. Han trur det finst mykje eit par kangjera for å løysa opp i konfliktar dersom problema tårnar seg opp og samlivetverkar umogeleg.

– Det er lurt å sorera, å rydda i eiskuffe om gangen, understrekar han.

Bli einige om sexfrekvens

Martinsen meiner det er viktig å identifiseraproblema før ein kan løysa dei.

– Eit vanleg konfliktfelt erseksuallivet. Her kan det vera lurt å bli einige om ein rytme eller frekvens,føreslår presten. Også økonomien er for mange eit minefelt.

– Den eine parten er kanskje entenein big spender eller i overkant sparsommeleg. Her er budsjettet til god hjelp,og ein må setja av ein post til felles hygge og moro, understrekarsoknepresten. Ei helg på hotell eller eit rimelegare alternativ er ein god ide,tykkjer han.

Martinsen påpeikar at enkelte månader iåret er tyngre på utgiftssida enn andre, og at det difor er lurt å ha ein kontoder ein set av pengar til dette.

– Er ein komen opp i eit uføreøkonomisk, finst det likevel løysingar. Ein må koma fram til ei ordning med deidu skuldar pengar. Bankane gjer ofte låna avdragsfrie i ein periode dersom deter trong for det, seier Martinsen.

Lojalitet til ektefellen

Par kranglar ofte om oppsedinga av barna,om kor strenge eller liberale ein skal vera.

– Ein kan somme tider høyra einforelder seia at «eg rår ikkje med han». Det er verkeleg ei bombe, for det erikkje barna som skal bestemma, seier Martinsen.

Han meiner det viktigaste i alle dessespørsmåla er at det i botnen ligg ein vilje til truskap.

– Sjølv om det er ein fordel at einhar felles syn på sentrale felt, er det viktigaste at ein forstår den andre sinståstad, at ein har fellesskap i desse spørsmåla. Ein treng ikkje vera einigeom alt, understrekar han.

Soknepresten er svært tydeleg når detgjeld forholdet til resten av familien.

– Jesus seier at mannen skal forlatafar sin og mor si og bli eitt med kvinna. Du skal med andre ord ha sterkarelojalitet til ektefellen enn til foreldrene dine, seier Martinsen.

Utroskap

Dersom du har såra den andre utan å veraklar over det, skal du be om orsaking. Og du skal helst vera den første somgjer det, meiner presten.

– Men dersom du har såra den andremed vilje, då må du be om tilgjeving. Då trengst det eit oppgjer, seierMartinsen. Han nemner utroskap som eksempel.

– Utroskap er synd, og er alt annaenn å anbefala. Men ektefeller skal ikkje gå frå kvarandre på grunn av eittsidesprang, meiner soknepresten. Han forstår at det kan vera vanskeleg åsvelja.

– Jesus identifiserer utroskap somekteskapsbrot, så relasjonen er broten. Ein bør likevel prøva å tilgje, for deter mogeleg, understrekar Martinsen.

Skal ikkje tilgje misbruk

Han meiner likevel det finst tilfelle derein ikkje skal tilgje og gå vidare med samlivet.

– Misbruk og vald skal ein ikkjetilgje. Vedkomande kan bli tilgjeven av Gud, men i slike tilfelle anbefaler egseparasjon, seier Martinsen. Det same gjeld i ekteskap med rusproblem ellerutroskap som skjer på nytt og på nytt. Hans syn på ekteskapet gjer det likevelumogleg for han å rå til skilsmisse.

– Ekteskapet er heilagt, og eg erblant dei prestane som ikkje vier folk som har vore gift før, seier han. Detgjeld også om årsaka til skilsmissen var nettopp vald eller misbruk. Hanfordømmer likevel ikkje dei som i slike høve vel å gå vidare i livet og opplevakjærleiken på nytt.

– Tvert imot forstår eg det sværtgodt. Men då tykkjer eg dei skal gifta seg borgarleg, seier han.

Gjev folk opp for lett?

Martinsen trur det er fleire som strevar iekteskapet enn me anar.

– Sjølv om ekteskapet er heilagt,har eg stor forståing og respekt for dei som opplever nederlag, understrekarhan. Soknepresten fryktar likevel at folk gjev opp for lett.

– Eg blir forferda overskilsmissetala. På bakgrunn av dei kan ein stilla seg spørsmålet om folk jobbarnok med ekteskapet, undrar Martinsen. Hans råd er å søkja hjelp.

– Verkar det som om alt håp er ute,kan det henda at ein tredjeperson kan vera til hjelp. Føler ein at kyrkja erfeil stad, finst det andre. Det er alltid håp, understrekar han. Martinsenpåstår likevel ikkje at det er lett.

– Livet er vanskeleg. Men snakk mednokon. Til meg kan ein koma og slenga beina på bordet og snakka, lovarsokneprest Svenn Martinsen.

Sokneprest Svenn Martinsen i Øygarden erforferda over skilsmissetala som stadig stig. – Ekteskapet skal vera einstad å vera. Det handlar om å utnytta forskjellane, seier han. Foto: MaritKalgraf

Fakta:

For første gong er det meir enn 50 prosentsjanse for at nye ekteskap i Noreg vil ende i oppløysing.

I Øygarden var det nesten dobbelt så mangesom kasta korta enn dei som gifta seg i fjor. 32 par valde separasjon ellerskilsmål. 17 par gifta seg.

I Fjell kommune var det 93 par som tok utseparasjon eller skilde seg. 89 par gjekk inn i ekteskapet.

I Sund kommune gjekk 22 ektepar fråkvarandre, medan 32 gifta seg.

I Norge var det 24.250 par som tok utseparasjon eller skilde seg. Det er det høgaste talet nokonsinne. 22.350 pargifta seg.

sidan 1980 har talet på skilsmål nestenblitt dobla.

Dei fleste ektepar som vel å ta utskilsmål gjer det i dei første fem åra av samlivet.

Når eit ekteskap har vart i 10 år er det«berre» 11,6 prosent av dei som truleg endar med knall og fall.

Kjelde: Statistisk Sentralbyrå (SSB).