KYRKJA INFORMERER
Øygarden prestegjeld
“Medan dei heldt måltid,tok Jesus eit brød, takka, braut det og gav det til læresveinane og sa: «Tadette og et det! Dette er min lekam.» Så tok han ein kalk, takka, gav dei ogsa: «Drikk alle av den! Dette er mitt blod, paktblodet, som vert utrent formange til forlating for syndene. Eg seier dykk: Heretter skal eg ikkje drikkaav denne frukta frå vintreet før den dagen eg drikk henne ny saman med dykk iriket åt Far min.» (Ev.etter Matteus, 26,26-29)
NÅR DU VIL GÅ TIL NATTVERD
Kjære deg som ønskjer å trupå Jesus Kristus og vil vera ein kristen!
Kanskje du alt er ein fastnattverdgjest ved nattverdbordet i Blomvåg eller Hjelme kyrkjer.
Men det kan óg henda atlenge har tenkt på å gå til altars, men ikkje har fått gjort alvor av å gåfram.
Same kva for situasjon du eri, vil eg i det følgjande gje litt informasjon i samband med nattverdgang iØygarden Prestegjeld.
Tru ikkje at Jesus erborte!
Tru ikkje at Jesus erdød!
Han lever og gjev osså ete av Livsens brød.
EtterAnders Frostenson
(NoS192, Nyn.)
Med venleg helsing
Svenn Martinsen
sokneprest
VEGLEIING FOR NATTVERDGJESTER
Ved dåpens sakrament tek Gudoss inn i sitt Rike. Som kristne er vi kalla til eit liv i trua på JesusKristus, og til å leve livet vårt i samfunn med Hans Kyrkje, og den truande kyrkjelydenher hjå oss.
Nattverdsakramentet
Alle kan gå til nattverd som er døypt og trurrealpresensen(Kristi sanne lekam og blod i brød og vin)og vil ta imot forlatingfor syndene og kraft til et heilag liv.
Dei døypte borna høyrer medtil kyrkjelyden. Difor er nattverden óg ei gåve til borna. Ved dåpsforpliktingavart det sagt til foreldre og fadrar at barnet må få hjelp til "bruka GudsOrd og den heilage nattverden." Sjå meir om nattverd og born lenger nedepå sida.
Ingen av oss kan fullt utskjøna det som hender når det innvigde brødet og vinen vert utdelt. Her er eitstort mysterium: Kristi offer på Golgata vert gjort effektivt nærverande vedaltarringen i heimekyrkja vår, og vi får hauste fruktene av det som hende dåJesus døydde i vår stad. Men om vi ikkje kan skjøna alt med tanken vår, kan vilikevel få ta imot.
Døypte og truande kristnebør ta del i messa på søndagar og dei faste festdagane (Julenatt ellerjuledagane, påskenatt eller påskedagane, Helgetorsdag(Kristi Himmelfartsdag)ogPinsedagane). Eg rår sterkt til å gå ofte til kommunion.
For med godt samvit å førebumottaking av sakramentet skal nattverdgjestane prøva seg sjølve.
Følgjande råd kan veretil hjelp:
Mediter gjerne over ei ellerfleire av meditasjonstekstane lenger ned på sida.
Faste, minst i ein time.”Sukk” gjerne til Herren i bøn om å få vera ein rett nattverdgjest.
Ha din eigen skriftefar, oggå til jamnleg personleg skriftemål etter avtale med han.
Den som veit at han eller hohar gjort alvorleg synd, eller lever i ein syndig relasjon, må før altargonguansett gjere opp det det gjeld og gå til skrifte.
Sjå meir om skriftemålether:
Til truande i andrekyrkjesamfunn
Døypte kristne "i denstore kristne tradisjonen" (som trur på realpresensen og på at sakramentetgjev tilgjeving for synd) er velkomne til å motta kommunionen i
Far, la dem alle væreett, så verden kan tro! Far, du som er Herre over våre hjerter og vårsamvittighet, la dette bli virkelighet! Du som gjennom profeten Esekiel lovetditt folk: «Jeg vil gi dere et nytt hjerte og en ny ånd» - rør ved vårehjerter! Vekk vår ånd! Gjør oss levende med kraften fra en ny pinse! (PaveJohannes Paul II i Oslo 1. juni 1989.)
Til alle som ikkje tekimot kommunion
Du kan få særlegvelsigning
Dersom personer som ikkjekan ta imot kommunion, skulle ønskje ei særleg velsigning, kan dei koma framunder kommunionsutdelinga. For at dei ikkje skal forvekslast med kommunikantar,er det viktig at dei tydeleg markerer med eit særleg teikn at de søkjervelsigninga- ein legg ei hand over på den motsette skulderen.
Ved særleg velsigning underkommunion:
Anten ved udøypte
Herren velsigne deg og varedeg og føre deg til det evige livet!
Udøypte somskal døypast kan primsignast ved at celebrant eller diakon teiknar krossteiknetsamstundes som desse orda vert sagde
Eller ved døypte
Den allmektige Gud, Fader,Son og Heilag Ande,
som har teke deg til sittborn i det heilage dåpens sakrament.
Han styrkje deg i trua ogføra deg til det evige livet!
Celebranteller diakon teiknar krossteiknet samstundes som desse orda vert sagde
Til dei som har problemved kommunionen
Til personar medhelseproblem
Kristne som har cøliaki kan fånattverdbrød tilpassa deira situasjon ved å visa eit gult teikn vedaltarringen. Dette kan ein få ved å venda seg til kyrkjetenar. Om ein ellesgenerelt har helseproblem i relasjon til nattverdelementa, kan ein ta dette oppmed presten.
Åndeleg kommunion
Kristne som av ein ellerannan årsak ikkje kan ta imot kommunionen, vert oppfordra til å be til Gud om«åndeleg kommunion». Dei kan be Gud om at deira samfunn med Jesus Kristus ogmed alle truande må verta stadig sterkare. Her er ei passande bøn:
Herre Jesus Kristus, dusom er nær i nattverdens heilage sakrament, eg trur på deg, eg set mi von tildeg, eg elskar deg. Lat ikkje noko skilja meg frå deg, lat alt leia fram tilmeir samfunn med deg. Lat mi lengt etter deg koma til syne som kjærleik til deieg møter, og lat meg snart få ta imot deg ved ditt altar. Amen.
BORNA HØYRER MED-
KORT ORIENTERING OM BORN OG NATTVERD
Jesus har tydeleg fokusertpå borna sin plass i Guds Rike. Mark.10,13-16. Difor er nattverden ei gåve og eit høve for at både born ogvaksne kan ta imot Herren sine gåver i tru og tillit.
Døypte born får normalt sinførste kommunion i 6-7 års alderen, noko som de uansett bør høgtida med fest ifamilien, men foreldre eller fadrar på vegner av foreldra kan gjere særlegavtale med presten om tidlegare admisjon i einskildtilfelle.
Ein viktig føresetnad for åta del i nattverden ifølgje det NT, er at alle som tek imot sakramentet kan sjåskilnaden mellom nattverdmåltidet og andre måltid. Utgangspunktet for å ta bornmed til nattverden er at barnet sjølv ønskjer det. Her må korkje foreldre ellerandre velje på vegner av barnet. Men ofte vil det vere naturleg at foreldra tekinitiativ til å snakka med barnet om nattverden.
Før barnet tek del inattverden, må det få hjelp til å førebu seg. Dette er ei naturleg oppgåve forforeldre og fadrar. Ein samtale med presten på førehand vil i mange høve veretil hjelp både for foreldre og born, og bør normalt finne stad før barnet gårtil altars.
Born bør helst gå tilnattverd saman med ein eller begge av foreldra(eller den som harforeldremynde).Dersom ingen av foreldra finn det naturleg å gå til altars, kanein fadder eller ein annan vaksen kristen i kyrkjelyden følgje barnet. Vedslike høve må ein drøfte det med foreldra på førehand.
Det er viktig å vere klarover at barna framleis kan vere med fram til altarringen og få velsigning medhandspålegging. Dette gjeld born som er for små til å ta del i nattverden, ogdet gjeld større born som av ulike grunnar ikkje ønskjer å ta i mot brødet ogvinen.
Ved velsigning av born underkommunion:
Anten ved udøypte
Herren velsigne deg og varedeg og føre deg til det evige livet!
Udøypte somskal døypast kan primsignast ved at celebrant eller diakon teiknar krossteiknetsamstundes som desse orda vert sagde
Eller ved døypte
Den allmektige Gud, Fader,Son og Heilag Ande,
som har teke deg til sittborn i det heilage dåpens sakrament.
Han styrkje deg i trua ogføra deg til det evige livet!
Celebranteller diakon teiknar krossteiknet samstundes som desse orda vert sagde
Glassmaleri frå Sacred
45007 N. Cedar Avenue
Lancaster, California, USA.
Eg vil oppmode deikonfirmantane som har gått til altars som born om å halda fram med dette.
Eg vil oppmode deikonfirmantane som ikkje har gått til altars som born om å sterkt overveie ågjere dette, ut frå det gode høvet som fins for mange i konfirmantåret til å tatil med å leve som ein kristen på alvor. Som hjelp kan du som er konfirmant fåutdelt, og nytta deg av skjemaet “Melding til presten om første altergang ikonfirmasjonstiden.”
Konfirmantane er innbedne tilsamtale med prest/konfirmantlærar før dei går til altars. Dette óg for å ha eitvisst “oversyn”. Sjølv om det nok er uråd å følgje opp alle, ønskjer vi åfølgje dei unge opp som truande og kristne, slik at dei kan bli bevarte iHerren inntil Han kjem.
Eg vil oppmode deikonfirmantane som er usikre på om dei skal gå om å vente.
Eg vil seia til konfirmantaneat vi ventar ein fin måte å vere på ved altarbordet. Dette må ikkje forvekslastmed ei open innbyding til “fattige, vanføre, lame og blinde.”(Luk.14, 13)
NATTVERDpraksis
Nattverdelementa
Vi nyttar usyra brød, (d.tutan gjær, både store og små oblatar) og ekte druevin kor alkoholgehalten erredusert(”avalkoholisert”).
Utdelingsform
I kyrkjene i Øygarden vertnattverden delt ut både i brødet og vinen sin skipnad. Både tradisjonellform(altargjestane knelande på altarringen) og ny form(ståande i kordøra) vertnytta, alt etter som utdelingsmåten er den aktuelle kyrkjedagen. Dei fleste tekimot nattverden i handa, men dei som vil kan ta imot i munnen. Utdeling medintinksjon(ein dypper brødet i vinen)kan nyttast. Dei som ønskjer felleskalkventar til sist i utdelinga.
NATTVERDliturgien
SLIK VERT EUKARISTIEN FEIRA
FREDSHELSING
OFFERTORIUMMED SALME
EUKARISTIBØN
HEILAG-SONGEN
BØNOM HEILAGANDEN
BØNOM Å KOMA I HUG KRISTI VERK
HERRENSINNSETJINGSORD-VERBA
FORBØNER
FADERVÅR
BRØDSBRYTING
GUDSLAM-SONGEN
ALTERGANG-KOMMUNION/SALME
TILSEIINGSORD
TAKKEKOLLEKTFOR NATTVERDEN
Sjåmeir om messeliturgien vår her:
MEDITASJONSTEKSTAR VED NATTVERDFØREBUING
Nattverden er eit heilt spesielt måltid, 1.Kor.11,20 flg., harvitnefunksjon, 11,26, og er difor for dei som set sin lit til Kristus. Men detgår óg an å motta nattverden på uverdig vis. 1.Kor.11,29. Det kan difor vereein god idé å meditere litt over kva nattverdsakramentet er og kva det gjev.Dei følgjande tekstane kan gje hjelp:
Den Vesle Katekisma
Korleis gode foreldre på ein enkel måte skal undervisa familien sinom
NATTVERDS-SAKRAMENTET
Kva er nattverden?
Nattverden er vår Herre Jesu Kristi sanne lekam og blod i, med ogunder brødet og vinen. Kristus sjølv har innsett nattverden for oss kristne tilå eta og drikka.
Kva seier Guds Ord om dette?
Dette skriv dei heilage evangelistane Matteus, Markus, Lukas ogapostelen Paulus:
«Vår Herre Jesus Kristus, den natta då han vart sviken, tok han
eit brød
Kva får vi i nattverden?
Det syner desse orda oss: «gjeven for dykk» og «utrent for dykk tilforlating for syndene». Med desse orda gjev Gud oss i sakramentet gitt osstilgjeving for syndene, liv og sæle. For der det er tilgjeving for syndene, derer det óg liv og sæle.
Korleis kan så store ting skje ved at vi ét og drikk?
Det skjer ikkje ved at vi et og drikk, men ved ordet som seier: «gjevenfor dykk» og «utrent for dykk til forlating for syndene.» Desse orda erhovudsaka i sakramentet. Den som trur desse orda, han har det dei seier:Forlating for syndene.
Kven er verdig til å ta i mot nattverden?
Å fasta og førebu seg i det ytre kan vera ein god skikk. Men verdig ogvel førebudd er den som trur desse orda: «gjeven for dykk» og «utrent for dykktil forlating for syndene.» Den som ikkje lit på desse orda, men tvilar på dei,han er uverdig og ubudd. Orda «for dykk» krev hjarto som trur.
(Luthers LK, overs. av sokneprest Svein Morland, i:Njål Klevberg: “Gud ER”, s.187. Cappelen, Oslo 1980. Sjå óg: Konkordieboken,Den evangelisk-lutherske kirkes bekjennelsesskrifter, Lundes forlag 1985, s.290-291.)
”Dette er min lekam”
Kva tyder ordetnattverd?
Nattverd tyder faktisknattmåltid. Men då synes du kanskje at det er rart at vi har dette måltidet i kyrkjafor det meste om dagen! Vel, nattverd heiter det fordi Jesus første gongenheldt måltid med læresveinane om natta. Vi seier óg gjerne ”gå til altars”,eller ”altargang”, men det er same sak.
Nattverden er eitsakrament. Kva tyder det?
Ordetsakrament tyder nærvere. Den same Jesus som første gongen heldt måltid medlæresveinane kjem nær til oss, men vi vert og tekne inn til Han.
Kva er då nattverden?
Den er Jesu sanne lekam ogblod i brød og vin. Den er innstifta av Jesus sjølv for at vi som trur på Hanskal eta og drikka denne gåva.
Kan du vise meg eitviktig stykke om Bibelen som handlar om nattverden?
Då skal du slå opp iMatteusevangeliet, kap. 26. Der står det slik frå vers 26:
”Medan dei heldtmåltid, tok Jesus eit brød, takka, braut det og gav det til læresveinane og sa:”Ta dette og et det! Dette er min lekam.” Så tok han ein kalk, takka, gav deiog sa: ”Drikk alle av den! Dette er mitt blod, paktblodet, som vert utrent formange til forlating for syndene.”
Men kva er vitsen mednattverden?
Sjå på orda du nett las! Derseier Jesus: ”Ta dette og et det! Dette er min lekam!”
Er Jesus verkeleg sådirekte til stades?
Ja, det seier Han jo sjølv! ”Detteer…!” Når presten løfter opp brødetog vinen og les desse orda over desse midlane skal du få tenkja at du skal fårøyna dei orda som seier: ”Han kan fullt og heilt frelsa dei som kjem tilGud ved Han, sidan Han alltid lever og går i forbøn for dei.”(Hebr. 7,25) ”Haner ein soning for syndene våre, ja, ikkje berre for våre, men for alle i heile verda.”(1.Joh.2,1)
Kven kan gå tilaltars?
Den som trur på Jesu lovnad,og som ønskjer å få tilgjeving for syndene sine hos Han.
Når kan eg gå tilaltars?
Om eg er døypt med kristen dåp,og trur på Jesus, kan eg gå alt mens eg er liten. Då bør eg gå saman med tildømes mor, far, ein fadder, eit anna kristent familiemedlem, eller ein kristenlærar eller sundagsskuleleiar. Presten er glad om han får snakka med deg påførehand.
Går det an å gå tilaltars på gal måte?
Ja, om vi ikkje trur påJesus, og ikkje vil bry oss om det Han eller Hans sendebod har sagt i Bibelen.
(Katekeseskrive til Bud og Hustad Menighetsblad, 1998. Vil du lese ei nattverdpreike,finn du henne her:
Nattverdsalmar til førebuing
Det fins eit stort utval åvelje mellom. Her er nokre av dei rikaste nattverdsalmane vi har:
Norsk salmebok
635 Ditt dyre minne
636 Jeg kneler på din alterfot
639 O Jesus, for dinalterfot
647 Den største høgtid
Salmer 1997
22 Farao nådde oss like vedstranden
Frå Luthersi nattverdbok
(Inattverdens innstiftelsesord) står de vennlige og kjærlige ordene: “Dette ermitt legeme som gis for dere. Denne kalken er den nye pakt i mitt blod somutøses for dere til syndenes forlatelse.” Disse ordene er... ikke forkynt for stokkog stein, men for meg og deg, for ellers ville vel Kristus ha tidd og ikkeinnstiftet noe sakrament. Tenk derfor etter og inneslutt deg selv i dette “dere”
(1530,Luther, sit. etter Luthers nattverdbok,1878/1894; Arkenserien nr.8,1980,s.36-37)
Frå Biskop Bo Giertz:”Grunnvollen”
Biskop Bo Giertz har forklart nattverden på denne måten i sinkonfirmantbok Grunden:
«Om våre øyne ble åpnet ved alterringen, slik at vi kunne se detusynlige, skulle vi se Herren selv stå ved alteret, gjennomstrålt av Himmelskklarhet, like virkelig som noen av oss, og likevel fylt av en Herlighet somingen av oss eier, akkurat slik Han viste seg for disiplene etteroppstandelsen. Vi skulle se Herren løfte hendene og velsigne brødet og kalken,slik som Han gjorde den natten han innstiftet nattverden. Vi skulle se Ham gålangs alterringen og selv rekke oss sine gaver, og vi skulle få se hvordangavene, det hvite brødet i hans hånd og den røde vinen i kalken begynte åstråle av samme himmelske klarhet, og formidler samme overjordiske liv som vari Ham selv.»
(Bo Giertz, Grunden, 1942)
Frå Biskop Bo Giertz’”Med egne øyne”
Mesteren åpnet døren tilØvresalen og gikk inn. Det var halvmørkt der inne, og de tente lampene...”“Hele dagen hadde de hatt en beklemmende følelse av at noe måtte skje, den sammetrykkende følelsen en har når luften er full av mørk dis som holder på å trekkeseg sammen til tordenvær.
Mesteren tok husfarensplass og grep vinbegeret for å begynne måltidet med velsignelsen over detførste av påskens fire begre. Men i det Han løftet hånden til bønn, så Han pådem og sa:”Jeg har hjertelig lengtet etter å ete dette påskelammet med dere førjeg lider. For jeg sier dere at jeg aldri skal ete det mer før det er blittfullkommet i Guds Rike.”
De lå ubevegelige ogstirret på Ham. Han tok vinbegeret, velsignet det og priste Gud som har skaptvintreets frukt. Så rakte Han det til dem og sa at de skulle dele det mellomseg, for nå skulle Han ikke mer drikke vin før den dagen da alt var blitt nytti Hans Fars Rike.
De drakk og så på hverandreover begerets rand med store, nesten forskremte øyne.Var Hans time så nær? Vardet siste gangen de lå til bords med Ham? Skulle de aldri mer vandre med Hamgjennom bygder og byer? Uttallige ganger hadde Han brutt brødet for dem og lestvelsignelsen. Det hadde vært seglet på deres fellessskap, det synlige bevisetpå at de tilhørte Ham og at Riket tilhørte dem. De hadde lenge merket at hanbrøt brødet som et bebudelsens tegn som forkynte at det himmelske frydemåltidetvar nær. Og likevel-
(Bo Giertz,“Med egna ögon,”(Sth.1947), norsk utg.Gimnes forlag, Oslo 1948, overs. StephanTschudi.)
Om Rublevs Ikon
Sjå óg øvst på dennesida
Bilete: RublevsIkon
1.Mos.18/Joh.17
Etter idéav katolsk.no, og etter IKO(institutt for Kristen Oppseding i samråd med BM,1985) ISBN 82-71112-202-9.
Soknepresteni Øygarden
Postboks144, 5331 Rong
TLF: 56 38 22 44 Mobil: 950 67890
sokneprest@kyrkja.net